Dit is een door de Frans- Italiaanse wetenschap ontwikkeld logo dat aangeeft hoe gezond een product voor je is. De score is te vergelijken met het energielabel. De hoogste score is donker groen en het minst gezonde product heeft een donker rode kleur.
Het is belangrijk te weten dat drie Franse retailers en drie uiteraard ook Franse voedingsmiddelen producenten samengewerkt hebben om de score te bedenken.
- Mc Cain – aardappelproducten
- Fleury Michon – vlees en kant en klaar maaltijden
- Danone – zuivelproducten
- Auchan
- Leclerc
- Intermarché
Dergelijke kleurstripjes op de verpakking staan wel leuk maar na een jaar kijkt er niemand naar deze vorm van betutteling. Bovendien kun je als argument opvoeren dat een keuzelogo dat door Italianen en Fransen is bedacht nauwelijks zijn nut kan bewijzen aan de eetgewoontes van de Noord Scandinavische landen. Kijk alleen maar naar de inname van vetsoorten. Noordelijke volkeren gebruiken veel visolie terwijl de mediterrane diëten veel olijfolie bevatten.
De poorten voor sjoemelen staan weer wagenwijd open
Met het rare ‘Ik kiest bewust’ vinkje hebben veel producenten toch een reeks trucs bedacht om tóch een blauw of groen vinkje te krijgen. Door met de portiegrootte te rommelen kon men juist binnen de veilige zone blijven. Door de portiegrootte van M&M snoepjes te reduceren naar 4 stuks bijvoorbeeld. Met de Nutriscore gaan wij dezelfde verschuivingen zien. Ik voorspel binnen twee jaar een zachte dood van dit knutsellogo.
Hoe maak ik chips minder ongezond?
Wanneer wij de samenstelling van doorsnee chip in de rekenformule stoppen dan komt er een score van C of B uit. Om toch een score hoger te krijgen hoeft men alleen het eiwitgehalte met 0,5% te verhogen en 2% meer voedingsvezels toe te voegen. Dan komt de score opeens in de groene regionen terecht. Wanneer de chipsfabrikanten aardappelen mét schil gaan verwerken, dan bevat het product meer voedingsvezels en hopla, de score schuift makkelijk een plaatsje omhoog. Bovendien levert het een aanzienlijke kostenbesparing op voor de fabrikant omdat men op de schilverliezen van minimaal 10% besparen kan.
De chipsbakkers gebruiken massaal HO zonnebloem olie (High Oleïc) dat meer oleÏnezuur bevat en daardoor beter tegen verhitting bestand is en minder snel veroudert. Door traditioneel zonnebloemolie te gebruiken kan men ook een plaatsje opschuiven. Maar dat spul gaat maar een paar uur mee in de frituuroven. Wellicht wordt er een online opzuiverings techniek gebruikt om de kwaliteitsachteruitgang van de frituurolie te beperken. UPF (Ultra Processed Food) ligt weer op de loer.
Wapenwedloop in de voedingsmiddelenindustrie start per 1 januari 2024
Terwijl wij het nieuwe jaar inrollen is het logo vooralsnog op vrijwillige basis in de EU ingevoerd. Het wachten is op het moment dat producenten chagrijnig worden als de concurrent in hetzelfde winkelschap nét een plaatsje hoger scoort. Dan is er weer werk voor de voedingsmiddelentechnologen om aan de receptuur te gaan knutselen. Ik hoor de waterkraan weer lopen! Hierdoor zullen er meer bewerkingen plaatsvinden met ons voedsel dat de UPF score alleen maar verhoogt.
Dit zijn de geheimen om de score te verhogen:
- Meer water toevoegen om de energiewaarde in kcal te verlagen
- Meer bindmiddelen toevoegen zoals zetmeel om meer water te binden
- Meer voedingsvezels toe te voegen zoals cellulose of oligosachariden om minder suiker toe te voegen en meer water te binden
- Minder suiker toe te voegen en intensieve zoetstoffen toe te passen
- Oliën en vetten toe te passen met meer enkelvoudige en meervoudig onverzadigde vetzuren
Lang leve ‘Château de la pompe!’
Er zal nog meer geklooid worden met de samenstelling van ons voedsel om het minst slechte jongetje van de klas te worden. Heimelijke watertoevoeging is altijd populair geweest, vooral bij de multinationals die meer geven om het rendement van hun aandelen dan om de werkelijke kwaliteit van hun producten. Het interesseert hun geen zier lijkt wel.
In mijn boek ‘Leugens op mijn bord’ (ISBN 978-90-810612-3-0) dat in 2022 verscheen heb ik reeds veel voorbeelden opgenomen over de toenemende waterigheid van onze voedingsmiddelen. Het onderstaande tabelletje vat het leuk samen:
| Product | kcal/ 100g | % toegevoegd suiker | KF* |
| Unox romige paddenstoelensoep | 33 | ||
| Unox erwtensoep versie 2008 | 100 | ||
| Unox erwtensoep versie 2021 | 75 | ||
| Unopx erwtensoep versie cup-a-soup | 47 | ||
| Becel margarine versie 2000 | 550 | ||
| Becel margarine Vernieuwd versie 2021 | 410 | ||
| Magere yoghurt naturel | 41 | 0 | 0 |
| Karnemelk | 33 | 0 | 0 |
| Jumbo drinkyoghurt | 32 | 4 | 18 |
| Albert Heijn drinkyoghurt (Watertoevoeging wordt als enige vermeld) | 33 | 5 | 21 |
| Fristi magere drinkyoghurt | 43 | 8 | 47 |
| Optimel drinkyoghurt (met extra zoetstof) | 31 | 3 | 17 |
| Vifit drinkyoghurt | 59 | 8 | 20 |
De stevige soepen bevatten steeds meer water en zetmeel. Zo lijkt het stevig maar de soepeter rammelt na een paar minuten al van de honger.
De drinkyoghurt labels suggereren dat het een ‘soort’ yoghurt is maar wanneer wij de voedingswaarden narekenen kunnen we snel afleiden dat er een plens water is toegevoegd ondanks de toevoeging van het calorierijke suiker. De aanduiding drinkyoghurt is ronduit misleidend als we naar de *KF kijken (Klooifactor). Dit getal geeft de heimelijke watertoevoeging in % weer. De rekenformule leg ik in mijn boek op pagina 140 uit.
Nadelen van dit kleurtjes logo
- Het zegt niets over de inname hoeveelheid dat gewenst is. Als een product te weinig kcal bevat dan neemt de consument nóg een gezonde reep
- Het zegt niets over de integriteit van het bedrijf of product
- Het zegt niets over de kwaliteit van de ingrediënten
- Het zegt niets over het (UPF) knutselgehalte van het voedingsmiddel
- Het maakt de consument nóg dommer doordat zij minder oog heeft voor de wettelijke informatie
Wat is de oplossing?
Er zit toch maar niets anders op dan dat de consument opgevoed moet worden om te leren labels te lezen én te begrijpen. De ingrediëntendeclaraties en de voedingswaardewijzers zeggen alles. Die voorlichting is de taak van de supermarkten zelf. Die hebben de inkoopmacht en dat zullen de waterballet minnende multinationals wel voelen wanneer zij door de mand vallen met hun trucjes. Supermarkten zullen nauwelijks deze inspanningen doen. Hun prioriteit ligt in de superefficiënte, zeer prestigieuze en kostbare logistiek. Wanneer bijvoorbeeld de pindakaas uitverkocht is, dan wordt deze binnen enkele uren reeds aangevuld.
De THT van dit logo schat ik op drie jaar.
Slechte voeding leidt tot medische consumptie